Geen familie meer…

Ik was me er al tijden van bewust dat ik eigenlijk geen familie had. Mijn moeder heeft me afgestaan toen ik een half jaar oud was en heeft toen nooit meer naar me omgekeken totdat ik zelf mijn toenmalige voogd aan het werk heb gezet om mijn moeder voor mij te gaan zoeken. Dit is hem toen gelukt en vanaf mijn twaalfde jaar heb ik (geloof ik) een drietal jaren contact met haar gehad. Althans, ik ging soms een weekend naar haar toe. Ik bleek ook nog twee broertjes en zusjes te hebben. Twee broertjes en één zusje woonde bij mijn moeder thuis en één zusje bleek net als ik geen contact met onze moeder te hebben.

Op een gegeven moment ontstond er een ruzie. Die ruzie was vooral te danken aan de mogelijkheid om met mijn moeder te communiceren. Zij eiste namelijk dat ik ‘Mama’ tegen haar zei en als ik dat niet deed dan moest ik maar ‘U’ tegen haar zeggen. In de tijd dat ik in de weekeinden bij mij moeder kwam, bleek al snel dat mijn broertjes en zusje in bijna elke zin het woord ‘Mama’ gebruikten. Ik durfde dit op de een of andere manier niet.

Tijdens onze eerste kennismaking op het internaat waar ik toen zat, had ik mezelf stellig voorgenomen om haar ‘Mama’ te nomen. Ik wist eigenlijk niet of ik dat wel mocht of dat het wel kon, omdat het daar misschien nog te vroeg voor was, maar ik besloot om het toch te doen. Ik weet nog goed. Onze eerste ontmoeting vond plaats in de kamer waar de groepsleidingen altijd overleg pleegde. Ik had van mijn zakgeld frisdrank en gebakjes gekocht, ik had zelf koffie gezet, de kamer helemaal netjes aan kant gemaakt en ik zelf zag er voor zo ver mogelijk op mijn opperste best uit. Mijn broertjes en zusje waren ook met mijn moeder meegekomen en dat maakte het toch wel extra eng allemaal.

Maar goed, ze waren er en ik wilde iedereen te drinken en een gebakje geven. Ik liep naar het koffiezetapparaat en daar kwam het hoge woord er uit! “Wil ‘Mama’ suiker en melk in de koffie?” vroeg ik twijfelachtig? Ik wilde namelijk altijd al een ‘Mama’ hebben en haar ook zo mogen noemen. Anders was het toch geen ‘Mama’ dacht ik. Maar ja, ik had het dus gevraagd en toen gebeurde het. Mijn moeder keek ernstig geschrokken op, draaide haar hoofd in mijn richting en riep met een hardere stem dan ik tot nu toe gewend was: “Wat zei je daar? Hoe noemde je mij!?” Haar hele manier van reageren en doen liet mij enorm schrikken en omdat ik het woord ‘Mama’ niet eens meer durfde te herhalen zei ik iets in de trend van “Of ‘je’ suiker en melk in de koffie wilde?”

Kennelijk had ze in de gaten hoe deze situatie ineens heel erg ongemakkelijk was geworden en herpakte zichzelf. Ze zei wat ze in haar koffie wilde en vervolgens ging die kennismaking, gebukt onder een hoop ongemakkelijke spanningen verder. Dát specifieke moment heeft er voor gezorgd dat ik mijn moeder nooit ‘Mama’ meer heb durven noemen.

Door deze gebeurtenis in combinatie met het feit dat mijn broertjes en zusje bij iedere zin het woord ‘Mama’ wel gebruikte, zorgde er voor dat de communicatie tussen mijn moeder en mij niet van de grond kwam.

Direct het eerste weekend toen ik bij mijn moeder kwam, werd mij op het hart gedrukt dat ik haar óf Mama óf U moest noemen maar absoluut geen ‘je’. U vond ik te zakelijk en te afstandelijk en kreeg daardoor ook het gevoel dat ik niet met een moeder maar met een schooljuf te maken had. Dit kreeg ik net als het woord ‘Mama’ dus mijn bek niet uit. Ik probeerde beide ’titels’ altijd op allerlei manieren te omzeilen door een beetje mompelend iets tegen mijn moeder te zeggen of aan haar te vragen.

Groot bijkomend probleem voor mij was, dat ik op het internaat al op mijn negende jaar had leren roken. Ik rookte dan ook al zware shag en deed dit als een echte bouwvakker. Ik stak toen de ene al met de andere aan. Maar ja, eenmaal bij mijn moeder op weekend, mocht ik maar om het uur roken en ik moest het ook nog eens bij iedere sigaret aan haar vragen. Je snapt het wel… iedere keer weer een hoop gemompel in de hoop dat wie dan ook me er niet eens een keer op aan zou spreken dat ik nooit ‘Mama’ of ‘U’ zei. Door deze alsmaar terugkerende spanningen ontstond er bij mij een hoop stress en werd de zin om een weekend naar mijn moeder te gaan steeds kleiner. Maar ja, ik moest wel helaas.

Op een gegeven moment, ik weet niet meer precies hoe oud ik was en waarom, kregen mijn moeder en ik ruzie. Los van wie er nou schuld was aan die ruzie, liep het bij mijn moeder kennelijk zo hoog op dat ze van de tafel een grote glazen asbak greep en die naar mijn hoofd smeet. Ik kon hem op een haartje na nog ontwijken. Ik heb toen heel bewust in een flits overwogen hoe ik zou reageren. Zou ik die asbak oppakken en hem naar har terug gooien of zou ik weglopen en nooit meer terug komen. Ja ja, zelfs toen al dacht ik alleen maar zwart/wit. Er was voor mij geen gulden middenweg. Ik besloot om de asbak te laten liggen en weg te gaan. Er is toen een paar jaar, twee of drie jaar denk ik geen contact meer geweest.

Ik geloof dat het was dat ik voor het eerst op mezelf ging wonen, dat ik besloot weer contact te zoeken met mijn moeder. Ik was toen 18 jaar. Niets eens meer wetend waar de ruzie toentertijd over was gegaan, pakten we het contact weer op en het leek in eerste instantie goed te gaan. Ik noemde haar nog steeds geen ‘Mama’ en ook ‘U’ kreeg ik nog steeds mijn bek niet uit maar ik had inmiddels wel zélf zeggenschap over wanneer ik rookte of niet. Ik kocht mijn eigen shag en daar had zij niets over te zeggen. Dat zorgde voor een hoop minder stress en mede daardoor konden we het contact op een bepaalde manier weer aangaan denk ik.

Niet heel veel later kwamen er van mijn broertjes en zusje steeds vaker de opmerkingen: “Pascal mag veel meer dan wij. Hij krijgt van alles en als wij ergens om vragen mag het niet of krijgen wij het niet!” Daar hadden ze wel een punt. Hun opmerkingen aanhorende, ging ik bij mezelf na of dat ook echt zo was en ja, sinds het hernieuwde contact mocht ik inderdaad veel meer. Geen gezeur meer in mijn richting en ook kon ik zelf wel bepalen wat ik deed in plaats van dat ik keer op keer door mijn moeder werd tegengesproken of wat dan ook.

Ik sliep nog steeds wel eens bij mijn moeder in de weekeinden en mijn broertjes en zusje waren nog wat jonger dan ik en die woonde dus ook nog steeds thuis. Omdat mijn moeder slechts een kleine huurwoning had, was het normaal dat een van de kinderen bij mijn moeder in het tweepersoonsbed sliep. Eens in de zoveel tijd was ik dus aan de beurt en omdat ik op het internaat gewend was om in mijn onderbroek te slapen en mijn broertjes en zusje dat ook allemaal deden, was dat bij mijn moeder thuis niet anders.

Ik was inmiddels een jongen van 18 jaar en was redelijk ontwikkeld in de loop der jaren. Ik was slank, ontzettend gespierd en breed gebouwd, maar eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik me daar toen eigenlijk nog helemaal niet van bewust was. Ik was gewoon ik en met mijn verleden van mishandeling, verwaarlozing, misbruik en vernedering nog vers in mijn rugzak, was ik al helemaal niet iemand die trots op zichzelf was of zichzelf graag zag of mooi vond.

Hoe dan ook, ik sliep dus bij mij moeder in bed. Vaak was het zo dat we best nog eens lagen te praten voor het slapen gaan en mijn moeder had kennelijk iets van een ‘klankbord’ in mij gevonden. De gesprekken waren soms zéér diepgaand en wonder boven wonder kon ik daar goed in mee komen en praten. Ik denk, een half jaar na onze hernieuwd contact, kwam er tijdens een van die gesprekken een ongemakkelijk onderwerp aan de orde. Ze zat ergens héél erg mee maar ze kon er niet met mij over praten zei ze. Ik had zoiets van”Stel je niet aan! We praten toch overal over? Zeg maar gewoon hoor, ik kan het best wel aan!” Ze had me natuurlijk heel nieuwsgierig gemaakt en wilde nu écht weten wat ze dan niet tegen me kon vertellen. Ik bleef maar aandringen en aandringen totdat ze na veel weerstand het hoge woord er uit gooide. “Ik ben verliefd op je geworden sinds we weer contact hebben. Je bent zo groot geworden en zo mannelijk bla bla bla.”

Mijn hart leek ineens 6 slagen over te slaan en het eerste wat ik dacht was: “Fuck dit! Niet weer he?!” Ik ben direct het bed uit gesprongen, heb me aangekleed en ben weggegaan.

Einde band tussen mijn moeder en ik!